Στο πέρασμα από τη μια εποχή στην άλλη, το κλίμα αλλάζει, η διάρκεια της ημέρας ποικίλλει, η ώρα
αλλάζει και το σώμα μας πρέπει, επομένως, να προσαρμοστεί στις νέες συνήθειες που πρέπει να
υιοθετήσει
Συχνά συμβαίνει να νιώθετε ιδιαίτερα κουρασμένοι και πιεσμένοι κατά την «αλλαγή εποχής». Σε αυτές
τις τρεις τελευταίες λέξεις, υπάρχει μία στην οποία πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας: αλλαγή. Η
αντιμετώπιση μιας αλλαγής, στην πραγματικότητα, όποια κι αν είναι αυτή, μπορεί να προκαλέσει μια
κατάσταση σύγχυσης σε ψυχοφυσικό επίπεδο, με συνέπειες, μάλιστα, σε σωματικό και ψυχικό
επίπεδο.
Στο πέρασμα από τη μια εποχή στην άλλη, το κλίμα αλλάζει, η διάρκεια της ημέρας ποικίλλει, η ώρα
αλλάζει και το σώμα μας πρέπει, επομένως, να προσαρμοστεί στις νέες συνήθειες που πρέπει να
υιοθετήσει.
Από τη «χελώνα» στον άνθρωπο
Κάθε χρόνο, έχουμε την τύχη να παρατηρούμε το συναρπαστικό ξύπνημα του ζωικού κόσμου την
άνοιξη και τη μελαγχολική χειμερία νάρκη που προκύπτει το φθινόπωρο. Αυτή η διαδικασία οφείλεται
στη διακύμανση του ηλιακού φωτός, στην κλιματική αλλαγή. Όσο για τα ζώα, και για εμάς, η εποχική
αλλαγή μας οδηγεί να αλλάξουμε τις συνήθειες του τρόπου ζωής μας.
Τι πραγματικά συμβαίνει στο σώμα μας κατά την αλλαγή της εποχής;
Σε φυσιολογικό επίπεδο, μια πραγματική ορμονική αλλαγή συμβαίνει στο σώμα μας κατά την αλλαγή
της εποχής, ιδίως όσον αφορά τρεις ορμόνες: τη σεροτονίνη, τη μελατονίνη και την κορτιζόλη. Η
παραγωγή σεροτονίνης, γνωστή και ως ορμόνη της ευτυχίας, είναι αντιστρόφως ανάλογη με την
παραγωγή μελατονίνης, μιας ορμόνης που παράγεται από την επίφυση με κιρκάδιο ρυθμό, η έκκριση
της οποίας περιορίζεται στις νυχτερινές ώρες.
Κάθε αλλαγή εποχής έχει τα δικά της χαρακτηριστικά
• Καλοκαίρι-Φθινόπωρο
Στη μεταβατική φάση καλοκαίρι-φθινόπωρο, οι μέρες μικραίνουν, οι ώρες σκότους αυξάνονται και, ως
εκ τούτου, το σώμα μας ανταποκρίνεται αυξάνοντας την έκκριση μελατονίνης. Τα υψηλά επίπεδα
μελατονίνης προκαλούν μείωση των επιπέδων σεροτονίνης, με αποτέλεσμα τα ακόλουθα
συμπτώματα: απάθεια, υπνηλία και αδυναμία. Επιπλέον, οι θερμοκρασίες πέφτουν, αποδυναμώνοντας
το ανοσοποιητικό μας σύστημα: αυτό καθιστά το σώμα μας πιο ευάλωτο σε παθογόνα, όπως τα
εποχιακά βακτήρια και τους ιούς.
• Χειμώνας άνοιξη
Στη μετάβαση από το χειμώνα στην άνοιξη, οι μέρες μεγαλώνουν και μια μεγάλη φωτοπερίοδος
αναστέλλει γρήγορα την έκκριση μελατονίνης το πρωί και καθυστερεί την παραγωγή της το βράδυ,
προκαλώντας διαταραχές στον ύπνο. Κοιμούμενοι λιγότερο, νιώθουμε πιο κουρασμένοι και πιεσμένοι,
αυτό συμβαίνει επειδή παράγουμε υψηλότερες ποσότητες κορτιζόλης, γνωστής και ως ορμόνη του
στρες. Ακόμη, με την έλευση της άνοιξης, το ανοσοποιητικό μας σύστημα τίθεται ξανά σε δοκιμασία,
λόγω των συχνών αλλαγών της θερμοκρασίας και της έλευσης των ανοιξιάτικων αλλεργιών.
Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα;
Η αλλαγή της εποχής λοιπόν συνεπάγεται για τον οργανισμό την εμφάνιση μιας σειράς συμπτωμάτων
που είναι: κούραση, αδυναμία, υπερβολική υπνηλία, γαστρεντερικές διαταραχές, δυσκολία
συγκέντρωσης, άγχος, ευερεθιστότητα και συχνές αλλαγές διάθεσης. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να
διαρκέσουν μερικές ημέρες ή να διαρκέσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, όλα εξαρτώνται από
την ικανότητα προσαρμογής του σώματος.
Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι αυτές οι διαταραχές είναι, εν μέρει, εντελώς φυσιολογικές,
καθώς κυκλικά, κάθε χρόνο, συμβαίνουν αυτές οι εποχιακές αλλαγές και το σώμα μας είναι, επομένως,
έτοιμο, «σχεδιασμένο» να τις αντιμετωπίσει και να προσαρμοστεί σε αυτές. Κάποια άτομα, ωστόσο,
ζουν αυτές τις στιγμές με έντονο άγχος και στρες, εκδηλώνουν ανορεξία και εναλλάσσουν επεισόδια
αϋπνίας με επεισόδια λήθαργου.
Γνωρίζατε, μάλιστα, ότι…
Υπάρχει μια πραγματική διαταραχή που σχετίζεται με εποχιακές αλλαγές, γνωστή ως εποχιακή
συναισθηματική διαταραχή, η οποία είναι μια καταθλιπτική διαταραχή που έχει μια εποχιακή τάση:
συνήθως, ξεκινά το φθινόπωρο / χειμώνα και υποχωρεί την άνοιξη / το καλοκαίρι, αλλά σε ορισμένες
περιπτώσεις, μπορεί να εκδηλωθεί το καλοκαίρι με ύφεση το φθινόπωρο / χειμώνα.
Αυτό χαρακτηρίζεται από καταθλιπτικά συμπτώματα που εμφανίζονται μόνο σε μια συγκεκριμένη
εποχή του χρόνου και πιθανοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το οικογενειακό ιστορικό, το
γυναικείο φύλο, τη ζωή σε βόρειο γεωγραφικό πλάτος και τη νεαρή ενήλικη ζωή (γενικά 18 έως 31
ετών).
Όσοι ήδη υποφέρουν ή έχουν υποφέρει στο παρελθόν από άγχος και κατάθλιψη έχουν μεγαλύτερη
προδιάθεση σε αυτό το είδος διαταραχής. Η αλλαγή της εποχής αντιπροσωπεύει μια κρίσιμη στιγμή για
αυτά τα άτομα και εκδηλώνουν τα ακόλουθα συμπτώματα: υπερβολική υπνηλία, αυξημένη όρεξη
(ανάγκη πάνω από όλα σε υδατάνθρακες), άγχος και σύγχυση.
Η εποχική συναισθηματική διαταραχή είναι δύσκολο να ερμηνευτεί, καθώς η διάγνωση απαιτεί πλήρη
ύφεση στο τέλος της συγκεκριμένης σεζόν και δύο συνεχόμενα χρόνια επεισοδίων την ίδια σεζόν. Αν
και η πάθηση είναι εποχιακά περιορισμένη, οι ασθενείς που πάσχουν ήδη από κατάθλιψη μπορεί να
έχουν σοβαρές επιπτώσεις.
Η θεραπεία πρώτης γραμμής για αυτή τη διαταραχή είναι η φωτοθεραπεία, η οποία είναι γενικά καλά
ανεκτή και η οποία οδηγεί σε κλινική βελτίωση εντός μίας ή δύο εβδομάδων από την έναρξη της
θεραπείας.
Ποιες είναι οι ουσίες που πρέπει να συμπληρωθούν;
• Κούραση και κόπωση
Τα άλατα μαγνησίου, μαζί με τη βιταμίνη C και τις βιταμίνες Β12 και Β6, καταπολεμούν την κούραση
και την κόπωση. Οι βιταμίνες Β, μαζί με τη βιταμίνη C, εμπλέκονται σε πολυάριθμες βιολογικές
διεργασίες στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας μετατροπής της τροφής σε ενέργεια.
Ο ψευδάργυρος είναι συστατικό πολλών ενζυματικών συμπλεγμάτων που εμπλέκονται στο
μεταβολισμό πρωτεϊνών, λιπιδίων, υδατανθράκων και νουκλεϊκών οξέων και, όπως το σελήνιο και η
βιταμίνη D, παρουσιάζει αντιοξειδωτική δράση. Επιπλέον, ο ψευδάργυρος, μαζί με το σελήνιο και τη
βιταμίνη D, συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο
ελέγχεται κατά τις εποχιακές αλλαγές.
Γαστρεντερικές διαταραχές
Πολύτιμη βοήθεια για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της αλλαγής της εποχής δίνουν τα
προβιοτικά, μικροοργανισμοί σύμμαχοι της ανθρώπινης υγείας, ικανοί να εξισορροπούν την εντερική
χλωρίδα και να προστατεύουν τον οργανισμό από παθογόνα.
• Αϋπνία και άγχος
Για τη ρύθμιση του κιρκάδιου κύκλου, είναι δυνατό να συμπληρωθεί η δίαιτα με ένα προϊόν που
περιέχει βαλεριάνα, πασιφλόρα και μελατονίνη. Το τελευταίο, που λαμβάνεται κάθε απόγευμα μισή
ώρα πριν το σούρουπο, έχει τη δυνατότητα να συγχρονίζει βιολογικούς ρυθμούς, επιταχύνοντας τους
χρόνους προσαρμογής στην αλλαγή της εποχής. Η βαλεριάνα και η πασιφλόρα προάγουν τον ύπνο και
είναι αποτελεσματικά κατά του άγχους και του στρες.
• Απώλεια μαλλιών
Είναι σύνηθες, κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, να παρατηρείται μεγαλύτερη απώλεια μαλλιών.
Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, υπάρχουν συμπληρώματα με βάση τη μεθειονίνη και την L-
κυστίνη, τα οποία είναι θειούχα αμινοξέα που συνήθως υπάρχουν στην κερατίνη, τη βασική ουσία των
νυχιών και των μαλλιών, και τα οποία είναι απαραίτητα για τη σύνθεσή της. Η ενσωμάτωση αυτών των
αμινοξέων, μαζί με αυτή της λυσίνης, της προλίνης και της βιοτίνης, διεγείρουν τη σύνθεση της
κερατίνης, δυναμώνοντας τόσο τα νύχια όσο και τα μαλλιά, αποφεύγοντας την υπερβολική πτώση και
βελτιώνοντας την εμφάνισή τους.
Τα μεταλλικά άλατα και οι βιταμίνες μπορούν επίσης να είναι ευεργετικά. Ο χαλκός, για παράδειγμα,
επιβραδύνει τη γήρανση και την εμφάνιση λευκών μαλλιών καθώς προάγει τη φυσιολογική τους
μελάγχρωση. Επιπλέον, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο και η βιταμίνη C εμφανίζουν
αντιοξειδωτική δράση, δηλαδή προστατεύουν τα κύτταρα από τον φυσιολογικό εκφυλισμό τους λόγω
της γήρανσης.
Οι συμβουλές μας για την ευεξία
Κάθε χρόνο, η αλλαγή της εποχής αντιπροσωπεύει μια κρίσιμη στιγμή για ορισμένους από εμάς και για
να είμαστε έτοιμοι να την αντιμετωπίσουμε είναι απαραίτητο να διατηρούμε τον εαυτό μας σε καλή
υγεία εφαρμόζοντας τις παρακάτω οδηγίες.
• Η τήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ο πρώτος κανόνας για την καλύτερη αντιμετώπιση των
συμπτωμάτων που σχετίζονται με την αλλαγή της εποχής. Είναι σημαντικό να ακολουθείτε μια υγιεινή
και ισορροπημένη διατροφή, καταναλώνοντας πέντε γεύματα την ημέρα, ώστε να διασφαλίζεται η
σωστή πρόσληψη υδατανθράκων, λιπών, πρωτεϊνών, βιταμινών και μετάλλων.
• Συνιστάται να προτιμάτε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β, κάλιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο, για την
αντιμετώπιση της σωματικής και πνευματικής κόπωσης. Μεταξύ αυτών: αυγά, γάλα, βοδινό και
κοτόπουλο, σολομός και τόνος.
• Είναι απαραίτητο να ασκείτε σωματική δραστηριότητα: ο αθλητισμός είναι, χωρίς αμφιβολία, το
καλύτερο φάρμακο! Η άσκηση έχει πολλαπλά οφέλη για το σώμα. μεταξύ πολλών, βελτιώνει την
κυκλοφορία του αίματος, ακόμη και στον εγκέφαλο και αυτό σας κάνει πιο εγρήγορση και
συγκεντρωμένη. Στο τέλος μιας προπόνησης, υπάρχει μια αίσθηση ευεξίας: αυτό οφείλεται στην
απελευθέρωση ενδορφινών, εξαιρετικών συμμάχων κατά του στρες.
• Θα ήταν χρήσιμο να δείξουμε θετική στάση απέναντι στην αλλαγή, να τη δούμε ως ερέθισμα για να
κάνουμε κάτι νέο. Καθαρίζοντας το σπίτι για παράδειγμα: κάνοντας το περίφημο «ανοιξιάτικο
καθάρισμα», με λίγη μουσική, του είδους που προτιμάμε, ελευθερώνοντας τις ντουλάπες από
πράγματα που δεν χρησιμοποιούμε πλέον και, γιατί όχι, αφαιρέστε τα χαλιά την άνοιξη και βάλτε τα
στο αλεσμένο το φθινόπωρο. Συνοπτικά: αλλάξτε με την αλλαγή, προσαρμοστείτε, κινηθείτε μαζί της!
• Προσοχή στις κακές συνήθειες! Σε αυτή τη μεταβατική φάση, το σώμα μας πρέπει να προσαρμοστεί
σε έναν νέο κιρκάδιο ρυθμό. Επομένως, καλό είναι να αποφύγετε τους πολλούς καφέδες, να
προσπαθήσετε να περιορίσετε τη χρήση των smartphone μέχρι αργά το βράδυ και να εγκαταλείψετε
τον πολύ μεγάλο απογευματινό ύπνο.